A. Urden ordinari dals bains

Ils consorts èn suttamess a las prescripziuns davart l’uniun dals bains, nun ch’els fixeschian insatge auter cun in contract matrimonial u ch’els sajan suttamess a l’urden extraordinari dals bains.

B. Urden dals bains dal contract matrimonial

I. Cuntegn dal contract

¹ Il contract matrimonial po vegnir fatg tant avant sco er suenter maridar.

² Ils spus u ils consorts ston surpigliar per lur contract in dals urdens dals bains ch’èn previs en questa lescha.

³ In contract matrimonial ch’è vegnì fatg suenter maridar na dastga betg periclitar la responsabladad vertenta da la facultad vers terzas persunas.

II. Abilitad da far in contract

¹ Per far, per midar e per annullar in contract matrimonial ston las parts contrahentas avair l’abilitad da giuditgar.

² Sch’ellas èn minorennas u avugadadas, dovri il consentiment da lur represchentanza legala.

III. Furma dal contract

¹ Per far, per midar e per annullar en moda valaivla in contract matrimonial dovri ina documentaziun publica sco er la suttascripziun da las persunas contrahentas e da lur represchentanzas legalas.

² Contracts matrimonials che vegnan fatgs durant la lètg basegnan ultra da quai il consentiment da l’autoritad tutelara.

³ Il contract matrimonial entra en vigur vers terzas persunas tenor las prescripziuns davart il register dals bains matrimonials.

C. Urden extraordinari dals bains

I. Separaziun legala dals bains

¹ Sch’ils crediturs han gì perditas tar il concurs d’in consort, vegn ina separaziun dals bains fatga tenor la lescha.

² Sch’i èn avant maun – il mument ch’ils spus maridan – crediturs, che possedan attests da perdita, pon ils spus constituir la separaziun dals bains cun laschar registrar quest urden dals bains en il register dals bains matrimonials avant la maridaglia.

II. Separaziun giudiziala dals bains

1. Sin dumonda da la consorta

Il derschader sto ordinar la separaziun dals bains sin dumonda da la consorta, sche:

1.

il consort n’ha betg quità dal mantegniment da la dunna e da l’uffant tenor sia obligaziun;

2.

el na presta betg la garanzia pretendida per il bain ch’è vegnì apportà da la consorta;

3.

il consort u il bain cuminaivel è surdebità.

2. Sin dumonda dal consort

Il derschader sto ordinar la separaziun dals bains sin dumonda dal consort, sche:

1.

la consorta è surdebitada;

2.

la consorta refusa nungiustifitgadamain da dar a ses consort il consentiment ch’è necessari tenor la lescha u tenor l’urden dals bains per disponer davart la facultad matrimoniala;

3.

la consorta ha pretendì garanzias per il bain ch’ella ha apportà.

3. Sin dumonda dals crediturs

Il derschader sto ordinar la separaziun dals bains sin dumonda d’in creditur, sche quel ha gì ina perdita tras la scussiun sin impegnaziun ch’è vegnida fatga cunter in consort.

III. Cumenzament da la separaziun dals bains

¹ La separaziun dals bains pervia da concurs cumenza il mument ch’ils attests da perdita vegnan emess; en quai che concerna la facultad ch’ils consorts han acquistà tras ierta u en in’autra moda e maniera dapi l’avertura dal concurs ha ella dentant pir effect a partir dal mument da l’acquist.

² La separaziun giudiziala dals bains cumenza il mument che la dumonda vegn fatga.

³ En cas d’in concurs u d’ina sentenzia giudiziala vegn la separaziun dals bains annunziada d’uffizi al register dals bains matrimonials per vegnir inscritta.

IV. Annullaziun da la separaziun dals bains

¹ La separaziun dals bains ch’è entrada pervia d’in concurs u ch’è vegnida ordinada pervia d’ina perdita tras scussiun sin impegnaziun na vegn betg abolida mo cun cuntentar ils crediturs.

² Sin dumonda d’in consort po il derschader ordinar che l’urden dals bains vegl vegnia restabilì.

³ Il restabiliment sto vegnir annunzià d’uffizi per l’inscripziun en il register dals bains matrimonials.

D. Midada da l’urden dals bains

I. Responsabladad

¹ Cun liquidar ils bains matrimonials tranter ils consorts u cun midar l’urden dals bains na dastgan ils crediturs d’in consort u da la cuminanza conjugala betg vegnir restrenschids en lur dretg da vegnir indemnisads or da la facultad dal consort u da la cuminanza conjugala.

² Sch’ina tala facultad è passada en proprietad d’in consort, sto quel pajar ils debits. El po però sa deliberar da questa obligaziun, sch’el cumprova che la facultad obtegnida na basta betg per pajar quests debits.

³ La summa che la consorta survegn or dal concurs dal consort u or da l’impegnaziun adesiva, resta privada dals crediturs dal consort, nun che quels sajan er crediturs da la consorta.

II. Liquidaziun en cas da la separaziun dals bains

¹ Sche la separaziun dals bains ha lieu durant la lètg, sa divida la facultad matrimoniala – cun resalva dals dretgs dals crediturs – en il bain propri da l’um ed en il bain propri da la dunna.

² In avanzament vegn attribuì als consorts tenor l’urden dals bains vegl, ina diminuziun sto il consort surpigliar, nun ch’el cumprovia che la consorta haja chaschunà quella.

³ Sch’il consort salva la pussanza da disponer dal bain propri da la consorta durant la liquidaziun, sto el – sin dumonda da la consorta – prestar garanzias.

E. Bains reservads

I. Constituziun

1. En general

¹ Il bain reservà vegn constituì tras in contract matrimonial, tras ina contribuziun da terzas persunas u tenor la lescha.

² La part obligatorica ch’in consort survegn da ses parents tras ierta, n’al po betg vegnir attribuida sco bain reservà.

2. Tenor la lescha

Tenor la lescha èn bains reservads:

1.

ils objects che servan ad in consort exclusivamain per il diever persunal;

2.

las valurs da facultad dal bain da la consorta, cun las qualas la consorta pratitgescha ina professiun u in mastergn;

3.

il gudogn da la consorta che deriva d’ina lavur independenta.

II. Effects

¹ Il bain reservà suttastat per regla, ed en spezial en vista a l’obligaziun da la consorta da gidar a purtar ils custs da la lètg, a las reglas da la separaziun dals bains.

² La consorta sto duvrar ses gudogn che deriva da la lavur – sche necessari – per ils basegns da la chasada.

III. Chargia da cumprova

Sch’in consort pretenda ch’ina valur da facultad appartegnia al bain reservà, sto el cumprovar quai.

A. Relaziuns da proprietad

I. Facultad matrimoniala

¹ L’uniun dals bains reunescha tut las facultads, che appartegnan als consorts il mument da la maridaglia u che passan ad els durant la lètg, a la facultad matrimoniala.

² Exceptads da quai è il bain reservà da la consorta.

II. Proprietad dal consort e da la consorta

¹ La part da la facultad matrimoniala che tutga a la consorta il mument ch’ella marida u che passa gratuitamain ad ella durant la lètg per motiv d’ierta u en autra moda e maniera, è il bain ch’ella ha apportà en la lètg e resta en sia proprietad.

² Il consort ha la proprietad dal bain ch’el ha apportà en la lètg e da tut las facultads matrimonialas che na tutgan betg tar il bain da la consorta.

³ Il gudogn da la consorta e dals fritgs natirals dal bain da la consorta daventa proprietad dal consort il mument da sia scadenza u da la separaziun, cun resalva da las disposiziuns davart ils bains reservads.

III. Cumprova

¹ Sch’in consort pretenda ch’ina valur da facultad appartegnia al bain da la consorta, sto el cumprovar quai.

² Sch’i vegnan fatgas acquisiziuns durant la lètg per remplazzar valurs da facultad da la consorta, vegni supponì che quellas tutgian tar il bain da la consorta.

IV. Inventari

1. Constituziun e forza da cumprova

¹ Tant il consort sco er la consorta pon pretender da tut temp ch’i vegnia fatg in inventari public dals bains propris ch’els han apportà en la lètg.

² Sch’in tal inventari vegn fatg entaifer 6 mais suenter ch’ils bains èn vegnids apportads, vegn quel supponì sco correct.

2. Impurtanza da la stimaziun

¹ Sch’i vegn colliada ina stimaziun cun l’inventari e sche la stimaziun vegn fatga en in document public, vegn l’obligaziun vicendaivla dals consorts da cumpensar las valurs da facultad mancantas fixada tras questa stimaziun.

² Sche objects èn vegnids alienads da buna fai durant la lètg per in pretsch pli bass che la valur da stimaziun, remplazza il retgav la summa da stimaziun.

V. Proprietad dal consort vi dal bain da la consorta

Tras la stimaziun po vegnir colliada – 6 mais suenter ch’il bain da la consorta è vegnì apportà – la disposiziun ch’il bain da la consorta passa en la proprietad dal consort per la summa da stimaziun e ch’il bain da la consorta na duai betg vegnir midà, resguardond las prescripziuns davart il contract matrimonial.

B. Administraziun, utilisaziun, e cumpetenza da disponer

I. Administraziun

¹ Il consort administrescha la facultad matrimoniala.

² El surpiglia ils custs da l’administraziun.

³ La consorta ha il dretg d’administrar la facultad matrimoniala, uschenavant ch’ella è autorisada da represchentar la cuminanza conjugala.

II. Utilisaziun

¹ Il consort ha il dretg d’utilisar il bain che la consorta ha apportà en la lètg ed è responsabel per quel sco in giudider.

² Questa responsabladad na vegn betg augmentada tras la stimaziun dal bain da la consorta en l’inventari.

³ Daner blut, autras chaussas ed auters titels al purtader remplazzabels ch’èn vegnids fixads mo tenor lur gener, passan a la proprietad dal consort; la consorta daventa creditura da las valurs.

III. Cumpetenza da disponer

1. Dal consort

¹ Per disponer davart las valurs da facultad dal bain che la consorta ha apportà en la lètg e che n’è betg passà en la proprietad dal consort dovra quel il consentiment da la consorta, sch’i sa tracta da dapli che da l’administraziun usitada.

² Terzas persunas dastgan dentant premetter quest consentiment, sch’ellas na san betg u na duessan betg savair ch’el manca, u sch’i na sa tracta betg da valurs da facultad che mintgin po enconuscher sco valurs che appartegnan a la consorta.

2. Da la consorta

a. En general

La consorta po disponer da la facultad matrimoniala, sche la represchentanza da la cuminanza conjugala giustifitgescha quai.

b. Refusa d’iertas

¹ Per refusar ina ierta dovra la consorta il consentiment dal consort.

² Sch’il consort refusa da dar ses consentiment, po la consorta recurrer a l’autoritad tutelara.

C. Garanzia dal bain da la consorta

¹ Sin dumonda da la consorta è il consort obligà d’infurmar ella da tut temp davart il stadi dal bain ch’ella ha apportà en la lètg.

² La consorta po pretender da tut temp ina garanzia.

³ Il plant da contestaziun tenor la Lescha federala dals 11 d’avrigl 1889¹ davart scussiun e concurs resta resalvada.

D. Responsabladad

I. Responsabladad dal consort

Il consort stat bun:

1.

per ses debits d’avant la lètg;

2.

per ils debits ch’el ha fatg durant la lètg;

3.

per ils debits che resultan tras la represchentanza da la cuminanza conjugala tras la consorta.

II. Responsabladad da la consorta

1. Cun l’entira facultad

¹ La consorta stat buna cun sia entira facultad, senza prender resguard dals dretgs dal consort che derivan da l’urden dals bains:

1.

per ses debits d’avant la lètg;

2.

per ils debits ch’ella fa cun il consentiment dal consort u a favur dal consort cun il consentiment da l’autoritad tutelara;

3.

per ils debits che resultan cun pratitgar regularmain sia professiun u ses mastergn;

4.

per ils debits or d’iertas che pervegnan ad ella;

5.

per ils debits tras acts illegals.

² Per ils debits ch’ella u che ses consort fa per la chasada cuminaivla stat ella buna, sch’il consort è insolvent.

2. Cun il bain reservà

¹ Durant e suenter la lètg sto la consorta star buna mo cun la valur da ses bains reservads:

1.

per ils debits ch’ella fa sco debits dal bain reservà;

2.

per ils debits ch’ella fa senza il consentiment dal consort;

3.

per ils debits ch’ella fa, surpassond sia cumpetenza da represchentar la cuminanza conjugala.

² Resalvadas restan las pretensiuns che resultan tras enritgiment nungiustifitgà.

E. Pretensiuns d’indemnisaziun

I. Scadenza

¹ Sch’ils debits, per ils quals il bain che la consorta ha apportà en la lètg stat bun, èn vegnids pajads cun il bain dal consort u sch’ils debits dal consort èn vegnids pajads cun il bain che la consorta ha apportà en la lètg, exista ina pretensiun d’indemnisaziun che sto dentant vegnir pajada pir, cur che l’uniun dals bains vegn annullada, cun resalva da las excepziuns legalas.

² Sche debits che derivan dal bain reservà da la consorta vegnan pajads cun la facultad matrimoniala u sche debits, per ils quals la facultad matrimoniala stat buna, vegnan pajads cun il bain reservà, po la gulivaziun vegnir pretendida gia durant la lètg.

II. Concurs dal consort ed impegnaziun

1. Dretg da la consorta

¹ La consorta po far valair sias pretensiuns d’indemnisaziun per il bain ch’ella ha apportà en la lètg e che n’exista betg pli tar il concurs e tar l’impegnaziun da las valurs da facultad dal consort.

² Las cuntrapretensiuns dal consort vegnan deducidas.

³ Las valurs da facultad ch’èn anc avant maun po la consorta surpigliar sco proprietaria.

2. Privilegi

¹ Sch’il bain che la consorta ha apportà en la lètg na vegn betg cuvrì per la mesadad, en cas ch’ella surpiglia sia proprietad e ch’ella survegn garanzias, vegn la pretensiun d’indemnisaziun per il rest da questa mesadad privilegiada tenor la Lescha federala dals 11 d’avrigl 1889¹ davart scussiun e concurs.

² La cessiun dal privilegi sco er la renunzia al privilegi a favur da singuls crediturs èn nunvalaivlas.

F. Dissoluziun da la facultad matrimoniala

I. Mort da la consorta

¹ Sche la consorta mora, croda il bain ch’ella ha apportà en la lètg a ses ertavels, cun resalva da las pretensiuns dal dretg d’ierta dal consort.

² Quai che manca sto il consort indemnisar, sch’el è responsabel, cun metter a quint sias pretensiuns a la consorta.

II. Mort dal consort

Sch’il consort mora, prenda la consorta enavos il bain ch’ella ha apportà en la lètg e ch’è anc avant maun; ella po far valair cunter ils ertavels la pretensiun d’indemnisaziun per las parts che mancan.

III. Avanzament e diminuziun

¹ Sch’i resulta in avanzament suenter la determinaziun dal bain dal consort e da la consorta, tutga el per in terz a la consorta u a ses ertavels ed il rest al consort u a ses ertavels.

² Sche la facultad matrimoniala vegn diminuida, surpiglian il consort u ses ertavels la diminuziun, nun ch’i vegnia cumprovà che la consorta haja chaschunà quella.

³ Tras in contract matrimonial poi vegnir fixada in’autra participaziun a l’avanzament u a la diminuziun.

A. Cuminanza generala dals bains

I. Facultad matrimoniala

¹ La cuminanza generala dals bains unescha la facultad e las entradas dal consort e da la consorta en in unic bain cuminaivel; quel appartegna nundivididamain e cumplettamain a tuts dus consorts.

² Ni il consort ni la consorta na po disponer da sia part dal bain cuminaivel.

³ Sch’in consort pretenda ch’ina valur da facultad n’appartegnia betg al bain cuminaivel, sto el cumprovar quai.

II. Administraziun e cumpetenza da disponer

1. Administraziun

¹ Il consort administrescha il bain cuminaivel.

² Ils custs da l’administraziun van a quint dal bain cuminaivel.

³ La consorta ha il dretg d’administrar il bain cuminaivel, uschenavant ch’ella è autorisada da represchentar la cuminanza conjugala.

2. Cumpetenza da disponer

a. Disposiziun dal bain cuminaivel

¹ Per disponer da las valurs da facultad dal bain cuminaivel dovri ina decleraziun dals dus consorts u il consentiment d’in consort als acts da disposiziun da l’auter, nun ch’i sa tractia da l’administraziun ordinaria.

² Terzas persunas dastgan dentant premetter quest consentiment, sch’ellas na san betg u na duessan betg savair ch’el manca, u sch’i na sa tracta betg da valurs da facultad che mintgin po enconuscher sco valurs che appartegnan al bain cuminaivel.

b. Refusa d’iertas

¹ Per refusar iertas dovra in consort durant la lètg il consentiment da l’auter.

² Sche ses consentiment è vegnì refusà, po el recurrer a l’autoritad tutelara.

III. Responsabladad

1. Debits dal consort

Il consort stat bun persunalmain e cun il bain cuminaivel:

1.

per ils debits da tuts dus consorts d’avant la lètg;

2.

per ils debits che resultan tras la represchentanza da la cuminanza conjugala tras la consorta;

3.

per tut ils auters debits che vegnan fatgs durant la lètg tras el u – sin donn e cust dal bain cuminaivel – tras la consorta.

2. Debits da la consorta

a. Da la consorta e dal bain cuminaivel

¹ Ultra dal bain cuminaivel stat la consorta buna persunalmain:

1.

per ses debits d’avant la lètg;

2.

per ils debits ch’ella fa cun il consentiment dal consort u a favur dal consort cun il consentiment da l’autoritad tutelara;

3.

per ils debits che resultan cun pratitgar regularmain sia professiun u ses mastergn;

4.

per ils debits or d’iertas che pervegnan ad ella;

5.

per ils debits tras acts illegals.

² Per ils debits ch’ella u che ses consort fa per la chasada cuminaivla stat ella buna, sch’il bain cuminaivel na basta betg.

³ Per ils auters debits dal bain cuminaivel na stat ella betg buna persunalmain.

b. Dals bains reservads da la consorta

¹ Durant e suenter la lètg sto la consorta star buna mo cun la valur da ses bains reservads:

1.

per ils debits ch’ella fa tras debits dals bains reservads;

2.

per ils debits ch’ella fa senza il consentiment dal consort;

3.

per ils debits ch’ella fa, surpassond sia cumpetenza da represchentar la cuminanza conjugala.

² Resalvadas restan las pretensiuns che resultan tras enritgiment nungiustifitgà.

3. Execuziun sfurzada

Durant la cuminanza dals bains sa drizza l’execuziun sfurzada per ils debits, per ils quals il bain cuminaivel stat bun, cunter il consort.

IV. Pretensiuns d’indemnisaziun

1. En general

¹ Sche debits, per ils quals il bain cuminaivel stat bun, vegnan pajads or dal bain cuminaivel, na resultan naginas pretensiuns d’indemnisaziun tranter ils consorts.

² Sche debits cuminaivels vegnan pajads or dals bains reservads u sche debits dals bains reservads vegnan pajads or dal bain cuminaivel, resulta ina pretensiun d’indemnisaziun che po vegnir fatga valair gia durant la lètg.

2. Bain da la consorta

¹ En il concurs dal consort ed en cas d’ina impegnaziun da valurs da facultad dal bain cuminaivel po la consorta far valair ina pretensiun per ses bain appurtà; per la mesadad da questa pretensiun giauda ella in privilegi tenor la Lescha federala dals 11 d’avrigl 1889¹ davart scussiun e concurs.

² La cessiun dal privilegi sco er la renunzia al privilegi a favur da singuls crediturs èn nunvalaivlas.

V. Dissoluziun da la facultad matrimoniala

1. Grondezza da las parts

a. Tenor lescha

¹ Sch’in consort mora, va ina mesadad dal bain cuminaivel al consort survivent.

² L’autra mesadad va als ertavels dal defunct, cun resalva da las pretensiuns dal dretg d’ierta dal survivent.

³ Sch’il consort survivent n’è betg degn d’ertar, na po el pretender en nagin cas dapli or da la cuminanza dals bains che quai ch’el survegniss en cas da divorzi.

b. Tenor contract

¹ Empè da la partiziun mez a mez poi vegnir fixada in’autra partiziun en in contract matrimonial.

² Ils descendents dal consort defunct han dentant en mintga cas il dretg sin in quart da la facultad totala ch’è avant maun il mument da sia mort.

2. Responsabladad dal survivent

¹ Il consort survivent resta persunalmain responsabel per tut ils debits dal bain cuminaivel.

² La consorta surviventa sa deliberescha – refusond sia part da l’ierta – da mintga responsabladad per ils debits dal bain cuminaivel che n’èn betg a medem temp ses debits persunals.

³ Sch’ella surpiglia sia part da l’ierta, è ella responsabla; ella po dentant sa deliberar da questa responsabladad, uschenavant ch’ella po cumprovar ch’ils bains surpigliads na bastan betg per pajar il debit.

3. Imputaziun dals apports

Tar la partiziun po il consort survivent pretender che las valurs da facultad ch’el ha appurtà vegnian surlaschadas ad el, imputond quellas a sia part.

B. Cuntinuaziun da la cuminanza dals bains

I. Premissa

¹ Il consort survivent po cuntinuar la cuminanza dals bains cun ils uffants cuminaivels.

² Sch’ils uffants èn minorens, dovri il consentiment da l’autoritad tutelara per quest intent.

³ Sche la cuminanza dals bains vegn cuntinuada, na pon vegnir fatgas valair naginas pretensiuns dal dretg d’ierta, fin che la cuminanza dals bains è terminada.

II. Dimensiun

¹ La cuminanza dals bains cuntinuada cumpiglia – ultra da la facultad matrimoniala vertenta – las entradas e l’acquist dals participads, cun excepziun dals bains reservads.

² Quai che pervegn als uffants u al consort durant questa cuminanza en consequenza da la successiun d’ierta u en in’autra moda gratuita, daventa lur bain reservà, nun che quai saja disponì autramain.

³ L’execuziun sfurzada è limitada tranter ils participads da medema maniera sco tranter ils consorts.

III. Administraziun e represchentanza

¹ Sch’ils uffants èn minorens, ha il consort survivent d’administrar e da represchentar la cuminanza dals bains cuntinuada.

² Sch’els èn maiorens, poi vegnir fixà insatge auter en ina cunvegna.

IV. Schliaziun

1. Tras decleraziun

¹ Il consort survivent po abolir da tut temp la cuminanza dals bains cuntinuada.

² Ils uffants maiorens pon extrar da tut temp individualmain u cuminaivlamain da la cuminanza.

³ Per uffants minorens po l’autoritad tutelara declerar l’extrada.

2. Tenor la lescha

¹ La cuminanza dals bains cuntinuada vegn abolida tenor la lescha:

1.

sch’il consort survivent mora u marida puspè;

2.

tras il concurs dal consort survivent u dals uffants.

² Sche mo in dals uffants fa concurs, pon ils ulteriurs participads pretender l’exclusiun da quest uffant.

³ Sch’il bab fa concurs sco er sche valurs da facultad dal bain cuminaivel vegnan impegnadas, remplazzan ils uffants la mamma defuncta.

3. Tras sentenzia

¹ Sch’in creditur ha subì ina perdita en la scussiun sin impegnaziun fatga cunter in dals uffants, po el pretender dal derschader che la cuminanza dals bains vegnia abolida.

² Sche questa aboliziun vegn pretendida dal creditur d’in uffant, pon ils ulteriurs participads pretender l’exclusiun da quest uffant.

4. Tras maridaglia u tras mort d’in uffant

¹ Sch’in uffant marida, pon ils ulteriurs participads pretender l’exclusiun da quest uffant.

² Sch’in uffant mora, laschond enavos descendents, pon ils ulteriurs participads pretender l’exclusiun da quests descendents.

³ Sch’in uffant mora, senza laschar enavos descendents, resta sia part tar il bain cuminaivel, cun resalva dals dretgs d’ertavels che na fan betg part da la cuminanza.

5. Moda da parter

¹ Sche la cuminanza dals bains cuntinuada vegn schliada u sch’in uffant vegn exclus, ha la partiziun u l’indemnisaziun lieu tenor la situaziun da la facultad ch’è avant maun quest mument.

² Il consort mantegna las pretensiuns da dretg d’ierta sin las parts che pervegnan als singuls uffants.

³ La liquidaziun na dastga betg vegnir fatga da temp maladattà.

C. Cuminanza dals bains limitada

I. Cun separaziun dals bains

¹ Tras in contract matrimonial pon ils consorts fixar ina cuminanza dals bains limitada, excludend da la cuminanza singulas valurs da facultad u tschertas spezias da bains, sco en spezial las immobiglias.

² Las valurs da facultad exclusas èn suttamessas a las reglas da la separaziun dals bains.

II. Cun uniun dals bains

¹ Tras in contract matrimonial po il bain da la consorta ch’è exclus da la cuminanza vegnir suttamess a las reglas da l’uniun dals bains.

² Ina tala cunvegna vegn presumada, sche la consorta ha surlaschà al consort l’administraziun e l’utilisaziun da questa facultad tras il contract matrimonial.

III. Cuminanza d’acquist

1. Dimensiun

¹ Tras in contract matrimonial po la cuminanza dals bains vegnir limitada a l’acquist.

² Quai ch’è vegnì acquistà durant la lètg, senza quai ch’è vegnì acquistà per remplazzar valurs da facultad appurtadas, furma l’acquist ed è suttamess a las reglas da la cuminanza dals bains.

³ La facultad appurtada dals consorts al cumenzament e durant la lètg è suttamessa a las reglas da l’uniun dals bains.

2. Participaziun a l’avanzament u a la diminuziun

¹ In avanzament ch’è avant maun, cur che la cuminanza vegn abolida, vegn partì mez a mez tranter ils consorts u lur ertavels.

² Ina diminuziun vegn surpigliada dal consort u da ses ertavels, nun ch’i vegnia cumprovà ch’ella è vegnida chaschunada da la consorta.

³ Tras in contract matrimonial poi vegnir fixada in’autra participaziun a l’avanzament u a la diminuziun.

A. Dimensiun

¹ La separaziun dals bains che vegn constituida tenor la lescha u tras ina sentenzia giudiziala sa referescha a l’entira facultad da tuts dus consorts.

² Sch’ella vegn constituida tras in contract matrimonial, sa referescha ella a l’entira facultad, nun ch’il contract cuntegnia excepziuns spezialas.

B. Proprietad, administraziun ed utilisaziun

¹ Mintga consort mantegna la proprietad vi da sia facultad sco er l’administraziun e l’utilisaziun da tala.

² Sche la consorta ha surdà l’administraziun al consort, vegni presumà ch’el n’haja betg da dar quint ad ella durant la lètg e ch’el dastgia utilisar las entradas or da la facultad transferida sco contribuziun per las grevezzas matrimonialas.

³ La consorta na po betg renunziar valaivlamain a ses dretg da puspè surpigliar da tut temp l’administraziun.

C. Responsabladad

I. En general

¹ Il consort stat bun persunalmain per ses debits d’avant la lètg sco er per ils debits che vegnan fatgs durant la lètg dad el ubain da la consorta, represchentond ella la cuminanza conjugala.

² La consorta stat buna persunalmain per ses debits d’avant la lètg sco er per ses debits che resultan durant la lètg.

³ Per ils debits che vegnan fatgs dal consort u da la consorta per la chasada cuminaivla stat la consorta buna en cas d’insolvenza dal consort.

II. Concurs dal consort ed impegnaziun

¹ En il concurs dal consort ed en cas d’impegnaziun da valurs da facultad dal consort n’ha la consorta nagin privilegi, er betg sch’ella ha surdà al consort l’administraziun da sia facultad.

² Resalvadas restan las disposiziuns davart la taglia matrimoniala.

D. Entradas ed acquist

Las entradas e l’acquist appartegnan a quel consort che las ha procurà tras sia facultad u tras sia lavur.

E. Purtar las grevezzas matrimonialas

¹ Il consort po pretender che la consorta al prestia ina contribuziun adequata per purtar las grevezzas matrimonialas.

² Sch’ils consorts n’arrivan betg da sa cunvegnir davart l’autezza da la contribuziun, vegn quella fixada da l’autoritad cumpetenta sin giavisch dad in dad els.

³ Il consort na sto betg indemnisar las prestaziuns da la consorta.

F. Taglia matrimoniala

¹ Il contract matrimonial po fixar ina summa dal bain da la consorta, che la consorta attribuescha sco taglia matrimoniala al consort per purtar las grevezzas matrimonialas.

² Quai che la consorta surlascha da tala maniera al consort, è suttamess a las reglas da l’uniun dals bains, nun che quai saja vegnì reglà autramain.

A. Vigur legala

¹ Ils contracts matrimonials e las disposiziuns giudizialas che concernan il dretg dals bains sco er ils acts giuridics tranter consorts concernent il bain appurtà da la consorta u il bain cuminaivel, ston vegnir inscrits en il register dals bains matrimonials e vegnir publitgads, per ch’i entrian en vigur vers terzas persunas.

² Ils ertavels dal consort defunct na vegnan betg considerads sco terzas persunas.

B. Inscripziun

I. Object

¹ Inscrittas vegnan las disposiziuns che duain avair in effect vers terzas persunas.

² L’inscripziun vegn fatga sin giavisch d’in dals consorts, nun che la lescha disponia autramain u ch’il contract matrimonial n’excludia betg expressivamain l’inscripziun.

II. Lieu

¹ L’inscripziun vegn fatga en il register dal domicil dal consort.

² Sch’il consort transferescha ses domicil en in auter district da register, sto l’inscripziun vegnir fatga entaifer 3 mais er al nov domicil.

³ L’inscripziun en il register dal domicil anteriur perda ses effect giuridic suenter 3 mais, quintà a partir da la midada dal domicil.